ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, enerji üretim ve iletiminde verimliliğin artırılmasını sağlayacak önlemler ve teknolojik gelişmeleri tartışmak üzere “Elektrik İletim ve Üretiminde Enerji Verimliliği Sempozyumu” düzenleyecek.

Sempozyuma ilişkin çağrı metni Bakanlığın sitesinde yayınlandı.

Metinde yer alan bilgilere göre, enerji verimliliği arz güvenliğinin temini, enerji girdilerindeki dışa bağımlılığın azaltılması, ekonomik büyüme ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi çeşitli faydaları sebebiyle dünyada olduğu kadar Türkiye’de de enerji politikalarının önemli ayaklarından birini oluşturuyor.

Enerji tüketimini azaltmaya yönelik talep bazlı enerji verimliliği politikaları dışında, enerji üretim ve iletiminde verimliliğin artmasını sağlayacak önlemler ve teknolojik gelişmeler de enerji verimliliğine olumlu katkı sunuyor.

Bu kapsamda, elektrik iletim ve üretiminde enerji verimliliğini sağlamak amacıyla alınacak önlemler ve teknolojik gelişmeler, Bakanlık tarafından şubat ayında düzenlenecek sempozyumda ele alınacak.

Sempozyuma, Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik İletim AŞ Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) tarafından teknik destek verilecek.

Sempozyumla, elektrik iletim ve üretiminde enerji verimliliğine ilişkin çalışmaların akademisyenler, kamu ve özel sektör temsilcilerinin bir araya geldiği bir ortamda paylaşılması ve tartışmaya açılması ile farklı paydaşların fikir alışverişi ile bir sinerji yaratılması hedefleniyor.

Elektrik İletim ve Üretiminde Enerji Verimliliği Sempozyumu’nda sunulacak bildirilerin santrallerde ekipman verimliliği ve operasyonel verimlilik, iletim ve dağıtım süreçlerinin optimizasyonu ve iletim ve dağıtım elemanlarında verimliliğin arttırılması ile batarya ve akıllı şebekeler gibi elektrik iletim ve üretiminde verimliliğe katkı sunacak teknolojik gelişmeler konularına odaklanması bekleniyor.

Sempozyum için bildiri özetinin 15 Ocak 2020’ye kadar iletilmesi gerekirken, Bildirim Kurulu kabul edilen özetleri 29 Ocak 2020’ye kadar duyuracak.

Şubat ayının ilk yarısında gerçekleştirilmesi planlanan sempozyumun net tarihi, Bakanlık sitesinde ayrıca ilan edilecek.

Kaynak: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

YEKA Başvurularında Bütün Evraklar için Düzeltme Hakkı

Enerji Bakanlığı YEKA önlisans ve lisans başvurularında, sunulan bütün evraklar için düzeltme hakkını da içeren bir dizi değişiklik yaptı. 

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Değişikliğe göre YEKA amaçlı bağlantı kapasite tahsisi yarışmasını kazanan ve YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi imzalayan tüzel kişiler, bağlantı bölgeleri içerisinde kalacak şekilde ve bağlantı kapasitesinin tamamına göre ilgili mevzuatı kapsamında belirleyecekleri Aday YEKA’ları, Şartnamede belirtilen süre içerisinde, talep edilen bilgi ve belgelerle birlikte Genel Müdürlüğe önerecekler. Daha önce öneri işleminin 90 günlük süre içinde yapılması gerekiyordu. 

Başvuruların incelenmesiyle ilgili bir değişiklik de Komisyon’un detay evrak incelemesiyle ilgili sürede gerçekleşti. Daha önce 20 günde tamamlanması gereken bu işlem için Komisyon’a 30 günlük süre tanındı. Komisyon ayrıca işlemler tamamlanamadığında ilave 30 günlük süre kullanabilecek. Ayrıca Komisyon’un belirleyeceği yarışma yeri, tarihi ve saatiyle ilgili tebligatlar, yarışma tarihinden en az 3 gün önce Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’ne ait internet sitesinde yayınlanacak ve ilgililere yazışma yöntemlerinden biriyle bildirilecek. Bu süre daha önce 5 gün olarak belirtilmişti. 

Yeni düzenlemeye göre Komisyon, detay evrak incelemesi sürecinde ihtiyaç görmesi halinde; başvuru sahiplerinden eksik, hatalı, içeriği anlaşılamayan bütün başvuru evrakları için bir defaya mahsus düzeltme ve Şartname kapsamında sunulan bilgi ve belgelere ilişkin detaylı açıklama isteyebilecek. Daha önce Yönetmeliğin 9. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Başvuru Dilekçesi, Şartname alındı makbuzu, Teminat Mektubu, Mali Teklif zarfı ve onaylı Şartnamenin, teslim sırasında eksiksiz ve hatasız olması gerekiyor; düzeltme hakkı kapsamına alınmıyordu. Düzeltme işleminin de Komisyon’un evrak inceleme süresi dolana kadar tamamlanması gerekecek. Daha önce bu konuda 7 günlük süre tanınıyordu. 

Değişiklik, yarışmada ekonomik açıdan en avantajlı ilk üç teklif haricindeki diğer tekliflere ait teminat mektuplarının, yarışma gününü müteakip en geç 30 gün içerisinde iade edileceğini de hükme bağlıyor. Bu süre daha önce 3 gün olarak belirtiliyordu. 

Önlisans süreciyle ilgili olarak, süresi içerisinde önlisans başvurusu yapılmaması durumunda, önlisans başvurusu yapılmayan YEKA’lara ait kurulu gücün, tahsis edilen toplam YEKA kapasitesine bölünmesiyle elde edilen değerin güncel teminat mektubu tutarıyla çarpılması sonucunda hesaplanan cezai tutar, Bakanlık tarafından verilecek 15 günlük süre içerisinde ödenmezse, bu miktar kadar teminat mektubu irat kaydedilecek ve söz konusu YEKA ile ilgili YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tanınan bağlantı kapasitesi dâhil tüm haklar kendiliğinden sona erecek. Değişiklikten önce teminatın tamamı irat kaydediliyordu. 

Aynı değişiklik maddesi uyarınca, süresi içinde yapılan önlisans başvurusunda belirtilen kurulu gücün, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tahsis edilen kapasitenin yüzde 70’den daha az olmamak kaydıyla Şartnamede belirlenen asgari orandan daha az olması durumunda, Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilecek ve teminat da irat olarak kaydedilecek.

EPDK’nın değerlendirmesi sonucunda eksiklik tespit edilir ve tanınan 3 aylık sürede eksiklikler tamamlanmazsa, eksikliklerin giderilmediği YEKA’lara ait kurulu gücün, tahsis edilen toplam YEKA kapasitesine bölünmesiyle elde edilen değerin güncel teminat mektubu tutarıyla çarpılması sonucunda hesaplanan cezai tutar, Bakanlık tarafından verilecek 15 günlük süre içerisinde ödenmezse bu miktar kadar teminat mektubu irat kaydedilecek ve söz konusu YEKA ile ilgili YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tanınan bağlantı kapasitesi dâhil tüm haklar kendiliğinden sona erecek.

Aynı madde uyarınca üç aylık düzeltme süresi sonunda önlisans başvurusuyla ilgili eksiklik bulunmayan YEKA’lara ait kurulu gücün, YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi kapsamında tahsis edilen kapasitenin yüzde 70’den daha az olmamak kaydıyla Şartnamede belirlenen asgari orandan daha az olması durumunda Bakanlık tarafından YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesi feshedilecek ve teminat irat kaydedilecek.

Bir değişiklik de üretim tesisinin kurulum süresiyle ilgili hükümde gerçekleşti. Daha önce “36 ayı geçmemek üzere şartnamede belirtilen sürede” şeklinde bildirilen bu süreyle ilgili “Elektrik enerjisi üretim tesisinin toplam kurulum süresi Şartnamede belirtilir” hükmü getirildi. 

Kaynak: Enerji Günlüğü

Elektrikte abonelerin şirketlerle özel sözleşme olanak sağlayan serbest tüketici limiti düşürüldü. Aylık elektrik faturası 83 TL ve üzerinde olan kullanım tüketiciler serbest tüketici olma hakkına sahip olacak.

Elektrikte abonelerin şirketlerle özel sözleşme olanak sağlayan serbest tüketici limiti, 26 Aralık’ta yapılan EPDK toplantısında 2020 yılı için 1400 kilowattsaate (kWh) düşürüldü. Yeni belirlenen serbest tüketici limitine göre, 2019 yılında veya 2020 yılı içinde 1400 kWh’ı aşan miktarda elektrik tüketilen veya meskenler için aylık elektrik faturası bedeli yaklaşık 83 TL ve üzerinde olan tüketiciler, serbest tüketiciliğe geçebilecek.

Serbest tüketici limitinin bin 600 kWh’den bin 400 kWh’ye düşürülmesi ile birlikte ilave olarak yaklaşık 2.6 milyon tüketici daha serbest tüketici olma hakkına kavuştu. Böylece, serbest tüketici kapsamına giren tüketici sayısı 21.5 milyona ulaştı. Serbest tüketici, tedarikçisini serbestçe belirleyebiliyor ve yaptığı ikili anlaşma kapsamında elektrik enerjisi satın alabiliyor.

Serbest tüketici sözleşmesi imzalarken bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Tüketicilerin ödedikleri fiyat; enerji bedeli, dağıtım bedeli ile fon, pay ve vergilerden oluşuyor. Serbest tüketim anlaşması imzalanırken önerilen indirim oranının; enerji bedeli üzerinden mi, enerji bedeli ve dağıtım bedeli üzerinden mi ya da tümünün üzerinden mi yapıldığına dikkat edilmesi gerekiyor. İndirim ne kadar kalemlerin geneli üzerinden yapılırsa, fiyatlara o kadar yansıyor.

Kaynak: Milliyet

Türkiye'de geçen yıl devreye giren 2 bin 821 megawatt elektrik üretim kapasitesinin 917,4 megawattını doğal gaz santralleri karşıladı.

AA muhabirinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, 2019'da 172 elektrik üretim ünitesi faaliyete başladı. 

Bu ünitelerin toplam kurulu gücü 2 bin 821 megawatt olarak belirlendi. Böylece, 2019'da devreye alınan elektrik üretim kapasitesi geçen yıla göre yüzde 21,7 artış gösterdi.

Doğal gaz santralleri, 917,4 megawatt kurulu güçle bu dönemde devreye giren kapasitede en yüksek paya sahip oldu. Geçen yıl devreye alınan ikinci en büyük kapasiteyi 578 megawatt ile rüzgâr santralleri oluştururken, yerli kömür santralleri 514 megawatt ile üçüncü sırada yer aldı.

Santraller içinde 801 megavat kapasiteli Aliağa Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali ve 510 megawatt kapasiteli Soma Kolin Termik Santrali, geçen yıl faaliyete başlayan en büyük iki santral oldu.

Geçen yıl kurulu güce eklenen kapasitenin 232,1 megawattını jeotermal santralleri oluştururken, hidroelektrik santralleri 210,6 megawattla jeotermali takip etti.

Ayrıca, 2019'da 143 megawatt biyokütle ve atık ısı, 138 megawatt ithal kömür ve 88 megawatt güneş enerjisi kapasitesi devreye alındı.

Böylece, geçen yıl faaliyete giren toplam kurulu gücün yüzde 62,5'ini yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları oluşturdu.

Öte yandan, 2019'da devreye giren kapasitede bir önceki yıla göre en fazla artış doğal gazda görüldü. Geçen yıl devreye alınan doğal gaz kapasitesi 2018'e göre yüzde 466 yükseldi. Bir önceki yıl eklenen doğal gaz kapasitesi 162 megawatt olarak kayıtlara geçmişti.

Aynı dönemde devreye alınan hidroelektrik kapasitesi ise yüzde 76 azaldı. Türkiye'de 2018'de 889 megawatt hidroelektrik kapasitesi devreye girmişti.

Geçen yıl devreye giren kapasiteyle, Türkiye'nin elektrikteki kurulu gücü 91 bin 341 megawatta ulaştı.

Toplam kurulu güçte en büyük payı 28 bin 494 megawatt ile hidroelektrik santralleri aldı. Kurulu gücü 25 bin 930 megawatt seviyesinde bulunan doğal gaz santralleri ikinci sırada yer alırken, yerli kömür santrallerinin kurulu gücü 11 bin, ithal kömür santrallerinin kurulu gücü ise 8 bin 967 megawatt oldu.

Bu kaynakları 7 bin 544 megawatt kurulu güç ile rüzgâr ve 5 bin 987 megawatt ile güneş enerjisi santralleri izledi. Kurulu gücün kalan 3 bin 419 megawattlık kısmını ise jeotermal, atık ve çöp, asfaltit kömür ve sıvı yakıtlar santraller oluşturdu.

Kaynak: AA

YEDAŞ yapmış olduğu dijital gelişmelerle International Businnes Magazine tarafından düzenlenen ve dünyaca ünlü şirketlerin katılımıyla gerçekleşen yarışmada EDAŞ ONLİNE projesi ile Sürdürülebilir Elektrik Dağıtımı için En İyi Teknolojik Yatırım Ödülüne layık görülmüştür.

YEDAŞ’ın iş süreçlerinde vazgeçilmezleri arasında yer alan ‘Liderlik’ ve ‘Kalite’ye verdiği önem sayesinde, bugün büyük dünya şirketleri arasından ‘Sürdürülebilir Elektrik Dağıtımı için En İyi Teknolojik Yatırım Ödülü ile ödüllendirilmesinin önemine değinen YEDAŞ Genel Müdürü Hasan Yasir BORA, “ EDAŞ ONLİNE Projesini iş süreçlerine dâhil edip, elektrik dağıtımı sektöründe de bu ödülü alarak sektöre yön veren ve Avrupa’daki dağıtım şirketlerinin de uygulamalarımızı yakından takip ettiği bir şirkete dönüşmüş durumdayız.” dedi.

Sürdürülebilirlik anlayışı ve ileri teknoloji uygulamaları ile yeni nesil elektrik dağıtım şirketi olmayı kendilerine hedef belirlediklerini söyleyen Genel Müdür Bora, “YEDAŞ olarak dijital dönüşümünü tamamlamış, müşteri memnuniyeti üst sıralarda olan yeni nesil elektrik dağıtım şirketi konumuna gelmiş bulunmaktayız” diye konuştu.

YEDAŞ, yeni bağlantı sürecini dijital ortama taşıyarak, ilgililerin YEDAŞ’a gelmeden 7/24 hizmet alabileceği, tüketicilerin bağlantı başvuru işlemini, dijital ortam üzerinden hızlı, kolay bir şekilde gerçekleştirmesi ve takip edebilmesi için “EDAŞ Online Bağlantı Başvuru Sistemi’ni hayata geçirdi. Tüketici, YEDAŞ’ın yeni elektrik tesisat başvurusu için geliştirdiği ve web sitesinde Müşteri Destek Kolonu altında konumlandırılan “EDAŞ Online Bağlantı Başvuru” bölümüne giriş yaparak ilgili formları dolduracak. Süreç, gerekli dosyaların sisteme yüklenmesi ile başlatılmış olacak.

TREDAŞ bünyesinde 2016 yılından itibaren faaliyet gösteren “TREDAŞ Gönüllüleri” ekibi, yeni yıl kapsamında Ağrı’da köy okullarındaki çocukların hayallerine dokundu.

TREDAŞ Gönüllüleri, köy çocuklarının hayallerindeki oyuncaklara sahip olmaları için şirket çalışanlarının da yardımıyla elde ettikleri oyuncaklarla Ağrı'ya gelerek kırsaldaki çocukları sevindirdi.

Kırklareli, Tekirdağ, Edirne illerinin elektrik dağıtımını yapan TREDAŞ, enerjiyi kesintisiz, kaliteli ve sürekli iletmesinin yanında sosyal proje çalışmalarını da aralıksız sürdürüyor.

TREDAŞ Gönüllüleri, “Batıdan Doğuya İyilik Hareketi” sosyal sorumluluk projesi kapsamında yeni yıl öncesi Tekirdağ Genel Müdürlüğü’nde çalıştıkları binanın girişine yılbaşı ağacı bırakarak kırsaldaki çocuklar için yardım kampanyası başlattı. Kampanyayı "Ağrı'da köy çocuklarının hayallerine dokunmak ister misiniz?" sloganıyla yürüten gönüllüler, şirket çalışanlarının da yardımıyla elde ettikleri oyuncaklarla Ağrı'da köy okullarını ziyaret etti.

Ağrı’da bulunan İbrahim Çeçen Vakfı gönüllüleriyle birlikte oyuncakların dağıtılması için önceden belirlenen köylere giden TREDAŞ Gönüllüleri, Beşiktepe ve Yukarı Saklıca köylerindeki öğrencilerle buluştu. Yüzlerce kilometre uzaktan gelerek köylerdeki çocukların hayallerini süsleyen rengarenk otomobil, robot, bebek ve çeşitli oyuncakları hediye eden gönüllüler, onlarla fotoğraf çekilip çocuklarla eğlendi.

Avrupa’nın en büyük güneş enerji santrali İspanyol şirket Iberdrola tarafından kuruldu.

500 megawatt kapasitesiyle şebeke testleri devam eden Nunez de Balboa santrali, bu yılın ilk çeyreğinde elektrik üretimine başlayacak.

Yatırım maliyeti 325 milyon dolar olarak hesaplanan santralde, Suntech, Longi and GCL-SI modülleri kullanıldı.

Santral, rekor bir süreyle 1 yılda tamamlandı. Söz konusu tesis, Iberdrola’nın, 3 yıl içerisinde İspanya piyasasında 3 gigawatt güneş enerjisi kapasitesi oluşturma hedefinin bir parçası olarak öne çıkıyor.

Iberdrola ayrıca, 2030’da kadar yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşan kapasitesini 10 gigawatta çıkaracak.

Kaynak: Greentech Media

Danimarka’nın geçen yılki elektrik üretiminin yüzde 47’sini rüzgâr enerji santralleri sağladı.

Danimarka kamu elektrik şirketi Energinet’in açıklamasına göre, Danimarka’nın rüzgârdan elektrik üretimi 2019’da rekor kırdı.

Ülkenin toplam elektrik üretiminin yüzde 47’si rüzgâr santrallerinden karşılanırken, bu üretimin yüzde 29’unu kara, yüzde 18’ini ise offshore rüzgâr santralleri oluşturdu.

Söz konusu artışta Kuzey Denizi’nde bulunan ve ülkenin en büyük offshore rüzgâr santrali olma özelliğini taşıyan The Horns Rev 3 tesisi önemli rol oynadı. Santralin elektrik üretimi, 425 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılıyor.

Rüzgâr enerjisi Avrupa’da en büyük ikinci elektrik üretim kaynağı konumunda bulunurken, 2023’e kadar Avrupa’da 90 gigawatt yeni rüzgâr enerjisi kapasitesi kurulumu bekleniyor.

Kaynak: Independent

Almanya, 35 yıldır hizmette olan ve Baden-Württemberg eyaletinin elektrik ihtiyacının yüzde 6’sını karşılayan Philippsburg 2 nükleer ünitesini kapatmak üzere çalışmalara başladı.

1985’te devreye giren ve çalışma ömrü boyunca 355 terawattsaat elektrik üretimi gerçekleştiren Philippsburg 2’nin soğutma kuleleri 2020 içinde sökülecek.

Philippsburg 2’nin 1392 megawatt kapasitesi bulunurken, Philippsburg 1 2011’de kapatılmıştı.

Fukushima’dan sonra 2022’ye kadar ülkedeki 17 nükleer santrali kapatma kararı alan Almanya, bölgedeki ikinci santral olan Neckarwestheim 2’yi ise aşamalı olarak 2022’ye kadar devre dışı bırakmayı planlıyor.

Kaynak: Nuclear Engineering Magazine

Stanford Üniversitesinde yapılan bir araştırmaya göre, 143 ülke 2050’ye kadar 73 trilyon dolarlık yatırımla yüzde 100 temiz enerjiye geçebilir.

İklim krizini önlemek için gereken yatırımlar, aynı zamanda her yıl kirliliğin neden olduğu 7 milyon ölümü de azaltmaya yardımcı olacak.

Yapılan hesaplamalara göre, sağlanan tasarruf ve kazanılacak geri dönüşlerle, 73 trilyon dolarlık yatırım 7 yıl içinde kendisini geri ödeyecek.

Çalışmayı gerçekleştiren ekipten Çevre Mühendisi Profesör, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, "Daha önce yaptığımız hesaplamalara dayanarak, bunun 1,5°C küresel ısınmayı önleyeceğine inanıyoruz. 2009 yılından 2030 yılına kadar yüzde 100 geçişin teknik ve ekonomik olarak mümkün olduğu sonucuna vardık ancak sosyal ve politik nedenlerle şu an 2050'yi daha olası bir tarih olarak görüyoruz." İfadelerini kullandı.

Planın elektrik, ulaştırma, sanayi, tarım, balıkçılık, ormancılık ve ordu dâhil olmak üzere tüm sektörlerde tamamen yenilenebilir enerjiyle çalışmasını içerdiğini kaydeden Jacobson, “Hâlihazırda ihtiyacımız olan teknolojinin yüzde 95'ine sahip olduğumuza inanıyoruz. Sadece uzun mesafe ve okyanus seyahati için hala çözümler bulamadık.” dedi.

Kaynak: Bloomberg

Elektrik Sektörünün Dönüşü İçin Talep Tarafı Esnekliği

Elektrik sistemleri, güneş ve rüzgârdan daha fazla üretim sağlanabilmesi için giderek daha esnek olmak zorunda. Bunu başarmanın bir yolu, elektrik talebini rüzgâr ve güneş enerjisinden üretimin sağlandığı zamanlarla eşleştirerek yapmak.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.