ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli The National gazetesi için Türkiye ile BAE arasında imzalanan 29,7 milyar dolar değerindeki stratejik ortaklık çerçeve anlaşmasının önemine dikkat çeken bir makale kaleme aldı. Enerji dönüşümünün rasyonel kararlarla mümkün olacağını belirten Bayraktar hiçbir ülkenin bunu tek başına yapamayacağını belirtti.

Makalede Birleşik Arap Emirlikleri ile enerji ve tabii kaynaklar alanında imzalanan stratejik ortaklık çerçeve anlaşmasının önemine dikkat çeken Bakan Bayraktar, bu kapsamda yapılacak yatırımlara değindi. Bakan Bayraktar, “Toplam 29,7 milyar dolarlık bu anlaşmayla iki ülke, offshore rüzgar ve güneş enerjisi dahil olmak üzere yenilenebilir enerjiden yeşil hidrojen ve nükleer enerjiye kadar birçok farklı alanda dev projeleri el birliğiyle hayata geçirme taahhüdünde bulundu” dedi.

Akıllı Enerji Dönüşümü kavramının önemine dikkat çeken Bakan Bayraktar, bu kavramın altının kapsayıcı, duyarlı, esnek, akılcı ve dijital enerji dönüşümü olarak doldurulması gerektiğine işaret etti. Enerji dönüşümü ile istihdam artışı ve ekonomik büyüme arasında sağlıklı bir denge kurulabileceğini belirtti.

Bayraktar, Türkiye’nin 2053’e kadar karbon nötr bir ekonomi olma taahhüdünde bulunduğunu hatırlatarak, “Türkiye şimdiden elektriğinin yüzde 45’ini yenilenebilir kaynaklardan üretiyor. Bu da Türkiye’nin Avrupa’da beşinci, dünyada 12’nci sırada olduğu anlamına geliyor” değerlendirmesinde bulundu.

“Dost ve müttefiklerimizle yakın iş birliği içerisinde ithalata bağımlılığımızı bitirmeyi hedefliyoruz” diyen Bakan Bayraktar, kararların duygusal değil rasyonel şekilde alındığı akıllı bir enerji dönüşümü öngördüklerini ifade etti. “Böylece arz güvenliğimizi muhafaza ederken enerji sepetini çeşitlendirmeyi ve ülkemizi enerji merkezine dönüştürerek yatırımcılar için güvenli liman olmayı planlıyoruz. Bu hedefimiz doğrultusunda petrol ve doğal gaz üretimimizi artıracak, enerji sepetimizi çeşitlendirmek için nükleer santraller inşa edeceğiz” ifadelerini kullandı.

Kaynak: BLOOMBERGHT

Elder Sektör Raporu-2022” Yayınlandı

Türkiye genelinde hizmet veren 21 dağıtım şirketinin çatı örgütü Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), başta ülke genelinde yapılan toplam yatırım tutarı, elektrik tüketim ve üretim rakamları olmak üzere trafo, enerji nakil hatları, abone sayısı gibi pek çok veriyi içeren, 2022 yılına ait “Elder Sektör Raporu”nu yayınladı.

Raporun önsözünde enerji sektörünün gerek teknolojik gelişmeler gerekse iklim değişikliğine yönelik politikalar sonucunda baş döndürücü bir dönüşüm sürecinden geçtiğine dikkat çeken Elder Genel Sekreteri Özge Özden, “Enerji sektörü büyük bir değişim içinde bir taraftan gündelik sorunlara cevaplar ararken bir taraftan da artık kaçınılmaz hale gelen dönüşüm gereksinimlerine çözümler bulmaya çalışıyor.  2021 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak Paris İklim Anlaşmasını TBMM’de onayladık ve 2053 yılına kadar net sıfır karbon hedefine ulaşma taahhüdünde bulunduk. Bu hedefe ulaşılmasında en önemli başarı faktörü çevre dostu yeni teknolojileri üreterek insanımıza ve ekonomimize kazandırmak. Sektör olarak, teknoloji perspektifinde güneş ve rüzgar santralleri; elektrikli araçlar ve şarj istasyonları ve son olarak enerji verimliliği ve depolama sistemleri gibi günümüzün teknolojilerine odaklanırken aynı zamanda yeşil hidrojen, füzyon, karbon yakalama ve depolama gibi geleceğin ancak yakın geleceğin üretim teknolojilerine yönelik de çabalarımızı sürdürüyoruz” değerlendirmesinde bulundu. 

ŞEBEKE YATIRIMLARI EN BÜYÜK KALEMİ OLUŞTURDU

Sektörün adeta röntgenini çeken Elder’in Sektör Raporu’na göre Türkiye’nin her noktasına uluslararası standartlarda elektrik dağıtım hizmeti sunma hedefi ile çalışmalarına aralıksız devam eden dağıtım şirketlerinin toplam yatırımı, bir önceki yıla göre yüzde 85,7 artarak 14 milyar 719 milyon TL’den 27 milyar 340 milyon TL’ye ulaştı. Bu rakamın 21 milyar 940 milyon TL’lik en büyük bir kısmı ise daha güçlü bir enerji altyapısı için “şebeke yatırımlarına” harcandı. Yıl içinde en fazla yatırımı 2 milyar 605 milyon TL ile Toroslar EDAŞ yaparken onu 2 milyar 307 milyon TL ile Boğaziçi EDAŞ, 2 milyar 304 milyon TL ile de GDZ EDAŞ izledi.

Enerji altyapısına yapılan yatırımlar ile ülke genelindeki elektrik dağıtım hattı uzunluğu ve trafo sayısında da artış yaşandı. 2021 yılında 1 milyon 363 bin km düzeyinde olan toplam dağıtım hattı uzunluğu 2022’de 1 milyon 401 bin km’ye ulaştı. 508 bin 880 olan trafo sayısı da yüzde 8,5’lik artışla 522 bin 311 adete çıktı.

2022 YILINDA ELEKTRİK TÜKETİMİ 253,6 TWH

Rapora göre 2022’de “dağıtım ve iletim seviyesinden bağlı abonelerin toplam tüketimi” bir önceki sene ile hemen hemen aynı seviyede kaldı. Toplam tüketim sadece yüzde 0,23’lük bir artışla 253 TWh’den (terevatsaat) 253,6 TWh seviyesine ulaştı. 2022 yılında toplam tüketimin yüzde 42,73’ü sanayi, yüzde 25,45’i kamu ve özel hizmet sektörü ile diğer, yüzde 24,39’u mesken, yüzde 3,72’si tarımsal faaliyetler, yüzde 2,17’si ise aydınlatma abonelerinden geldi.

Bu arada 2022’de serbest üretim şirketleri, işletme hakkı devri ve yap-işlet-devret santrallerinin üretimini kapsayan toplam lisanslı elektrik üretimi bir önceki yıla göre yüzde 2,6 düşerek 320 bin 81 GWh’den (gigawatt saat) 311 bin 779 GWh’ye indi. Lisanssız üretim yüzde 4,3’lük artışla 11 bin 217 GWh’den 12 bin 738 GWh’ye ulaşsa da 2021’de toplam 331 bin 298 GWh olan lisanslı ve lisanssız elektrik üretimi yüzde 2,5 gerileyerek 324 bin 517 GWh’de kaldı.

Lisanslı elektrik üretiminin kaynaklara göre dağılımının da yer aldığı raporda, doğal gaz santrallerinin payındaki gerileme dikkat çekti. 2021 yılında lisanslı elektrik üretiminin yüzde 33,9’u doğal gaz santralleri tarafından karşılanırken 2022’de bu oran yüzde 22,7’ye geriledi. Bu sırada ithal kömürün payı yüzde 17,2’ten yüzde 20,3’e, hidroelektriğin payı yüzde 17,4’ten yüzde 21,5’e, yerli kömürün payı yüzde 15,5’ten yüzde 15,9’a, rüzgarın payı yüzde 9,7’den yüzde 11,2’ye, jeotermalin yüzde 3,4’ten yüzde 3,5 çıktı. Lisanssız elektrik üretiminde ise son yıllarda verilen desteklerle öne çıkan güneşin payı ise yüzde 5 arttı.

ABONE SAYISI 48,6 MİLYONA, ÇALIŞAN SAYISI 66 BİN 692’YE ULAŞTI

Elder Sektör Raporu 2022’de bölge bazında kayıp oranları, abone sayısı, istihdam ve Ar-Ge projeleriyle ile ilgili sektör geneline yönelik olarak şu bilgiler de yer aldı:

• 2021’de 47,3 milyon olan toplam abone sayısı 2022 sonunda 48,6 milyona ulaştı.
• Boğaziçi EDAŞ 5 milyon 309 bin ile en yüksek abone sayısına sahip olurken onu 4 milyon 523 bin abone ile Başkent EDAŞ, 4 milyon 308 bin abone ile Toroslar EDAŞ takip etti.
• 21 dağıtım bölgesi içinde gerçekleşen kayıp oranı en düşük şirket yüzde 4,32 ile AKEDAŞ oldu.
• Abone başına kesinti sıklığında en düşük rakamı 8,6 adet ile AYEDAŞ yakaladı.
• 2022 yılı sonu itibarıyla dağıtım sektöründe çalışan sayısı 66 bin 692’ye ulaştı.
• 2022 yılında serbest piyasa limiti 1.1 MWh’ye düşerken piyasa açıklık oranı da yüzde 98’i buldu.
• Temmuz 2014 -Temmuz 2022 arasında geliştirilen Ar-Ge Projesi sayısı 414’ü buldu. Bu projeler içinde en büyük payı yüzde 18,36 (76 adet proje) ile malzeme teknolojisi -şebeke işletimi aldı. Onu yüzde 17,87 (74 adet proje) pay ile sistem işletimine yönelik teknoloji geliştirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik projeler izledi.  Şebeke işletim projeleri de yüzde 16,67 (68 adet proje) ile üçüncü sırada yer aldı.

Elder raporlarına ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Mustafa Yılmaz, güneş enerjisinde yapılan düzenlemeyle bir yıl içinde beklentinin üzerinde bir yatırım iştahıyla karşılaştıklarını belirterek, “10 milyar dolara yaklaşan yatırım sahaya yansıdı” dedi.

EPDK'den yapılan yazılı açıklamada, geçen yıl ağustos ayında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği'nde yapılan düzenlemeyle güneş enerjisinde yatırım seferberliği başlatıldığı bildirildi. Lisanssız elektrik üretimine yönelik adımlarla tüketicilerin güneş enerjisinden elektrik üreterek öz tüketimini karşılamasının kolaylaştırıldığına işaret edilen açıklamada, böylece abonelerin tükettikleri elektriğe karşılık gelecek ek kapasiteyi de sisteme satarak gelir elde edebildikleri vurgulandı.

Ayrıca, düzenleme kapsamında yapılaşmanın yoğun olduğu yerlerde, organize sanayi bölgelerinde lisanssız üretim tesisi için yer bulamayan tüketicilerin ülkenin her yerinde tesis kurabilme imkanına kavuştuğu ifade edildi.

Açıklamada EPDK Başkanı Yılmaz, düzenlemenin yürürlüğe girmesinin üzerinden bir yıl geçtiğini belirterek, “Düzenlemeyi anlamadan aceleyle eleştirenler ve ‘şalterler kapanacak, yenilenebilir enerji ikinci plana düşecek’ şeklinde yorum yapanlar, mahcup oldu” değerlendirmesinde bulundu.

Düzenlemeyle herkesin kolayca enerji yatırımcısı olmasının önünü açtıklarını vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:

“Türkiye'yi tek bir bölge görerek 'istediğin yerde üret istediğin yerde tüket' diyen bir düzenlemeyle güneş seferberliği başlattık ve 1 yıl içinde beklentimizin üstünde bir yatırım iştahı ve gayretiyle karşılaştık. 10 milyar dolara yaklaşan bir yatırım bu süreçte sahaya yansıdı. 12 ay içinde kurulu gücü 12 bin megavatı aşan 14 binin üzerinde üretim tesisi için lisanssız kapasite tahsisi gerçekleştirildi. İşletmeye giren 2 bin megavatın üzerinde güç ile lisanssız elektrik üretim tesislerinin toplam kurulu gücü 13 bin 500 megavat seviyelerine ulaştı. Bu süreçte 240 bin megavat saatlik enerji için lisanssız üreticilere bir ödeme yapılmazken bu enerji son elektrik tüketicisinin hizmetine bedelsiz olarak sunuldu. Bu rakamlar katlanarak artacak ve güneş seferberliğiyle bütün Türkiye kazanmaya devam edecek.”

Kaynak: AA

Türkiye’nin enerji ithalatı için ödediği tutar, temmuzda geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan geçici dış ticaret istatistiklerine göre, temmuz ayında Türkiye’nin toplam ithalatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 10,5 artarak 32 milyar 294 milyon 928 bin dolar oldu.

Bu tutarın 5 milyar 17 milyon 934 bin dolarlık kısmını enerji ithalatı olarak özetlenen “mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar” oluşturdu. Geçen yıl temmuz ayında bu rakam 7 milyar 746 milyon 137 bin dolar olarak kayıtlara geçmişti. Böylece enerji ithalatının tutarı yıllık bazda yüzde 35,2 azaldı.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun haziran ayına ilişkin “Doğal Gaz Piyasası Sektör Raporu”na göre, ithalatın yaklaşık 1 milyar 870 milyon 38 bin metreküpü boru hatlarıyla, 462 milyon 4 bin metreküpü de sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisleri aracılığıyla yapıldı.

Boru hatlarıyla doğal gaz ithalatı haziranda geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 42,9, LNG ithalatı yüzde 17,7 azaldı. Toplam doğal gaz ithalatı da bu dönemde yüzde 39,2 azalarak yaklaşık 2 milyar 332 milyon 420 bin metreküp oldu. En fazla doğal gaz ithalatı haziranda 743 milyon 680 bin metreküple Azerbaycan’dan yapılırken, bu ülkeyi 707 milyon 520 bin metreküple Rusya ve 419 milyon metreküple İran takip etti.

Rusya’dan doğal gaz ithalatı yüzde 58,1, İran’dan ithalat yüzde 50,9 azalırken, Azerbaycan’dan yapılan doğal gaz ithalatı yaklaşık yüzde 2 arttı. Söz konusu dönemde ülkede doğal gaz tüketimi yüzde 15,5 azalarak yaklaşık 2 milyar 571 milyon metreküp oldu. Sanayi sektörünün doğal gaz tüketimi yüzde 20,3 düşüşle yaklaşık 911 milyon metreküp olarak kayıtlara geçti.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun haziran ayına ilişkin “Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Sektör Raporu”na göre, rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerince LPG ithalatı yapılan ülkeler, Cezayir, ABD, Rusya, Kazakistan, İspanya, Nijerya ve Mısır oldu. LPGithalatı haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,7 artarak 385 bin 544 ton olarak gerçekleşti. Bu dönemde, rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerince yapılan LPG ihracatı ise yüzde 50,8 azalarak 15 bin 370 tona geriledi. İhracat, Lübnan, Romanya, KKTC, Bulgaristan, Türkiye serbest bölgeleri ve Seyşeller'e yapıldı.

Kaynak: DÜNYA

Yeşilırmak Elektrik Dağıtım Şirketi (YEDAŞ) 20. kez İtalya’da düzenlenen Stevie Uluslararası İş Ödülleri'nde büyük bir başarıya imza attı. "Yılın Şirketi Kamu Hizmeti" kategorisinde prestijli Bronze Stevie Ödülü'ne layık görüldü.

Ödül, özellikle YEDAŞ'ın kurumsal çevik dönüşüm programı 1. fazının Bilgi Teknolojileri alanındaki süreç iyileştirmelerinin başarısıyla ilişkilendirildi. Kurumsal Çevik Dönüşüm Programı aracılığıyla YEDAŞ, Operasyonel süreçlerini sistematik olarak geliştirerek verimlilik, çeviklik ve yenilik sağladığı belirtildi. Programın ilk aşamasındaki Bilgi Teknolojileri alanında elde edilen başarılı sonuçlar, Bronze Stevie Ödülü ile onurlandırıldı.

YEDAŞ Genel Müdürü Yunus Emre Bilgi, “Kurumsal çevik dönüşüm programımızın halka daha iyi hizmet etme çabalarımızın bir tanıması olarak bu saygın Bronze Stevie Ödülü'nü almanın gururunu yaşıyoruz. Bu başarı, sürekli iyileştirme ve inovasyona olan taahhüdümüzü vurguluyor. Şirketin bu başarısı, çalışanlarının ve liderlerinin katkılarıyla elde edilen sıkı çalışma ve özverinin bir yansımasıdır. YEDAŞ, istisnai hizmetler sunma ve kamu hizmetleri sektöründe yeni standartlar belirleme konusundaki kararlılığını sürdürüyor. Şirketin adapte olma ve inovasyon yeteneği, müşterilerinin en yüksek hizmet kalitesini almasını sağlayacaktır” dedi.

20 bin kilometrekarelik alandaki 3,8 milyon nüfusa hizmet veren Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ (SEDAŞ), Sakarya’daki yatırım çalışmalarına hız veriyor. Kentteki ihtiyaçlara göre hazırlanan programda ilçeler geneline göre bu yılın sonuna kadar kapasite artırımı, şebeke yenileme ve ana hatlarda devam eden yeraltı çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. 1 milyondan fazla kişinin yaşadığı bölgede sürdürülen yatırımın değeri ise 335 milyon TL oldu.

SEDAŞ Yönetim Kurulu ve İcra Başkanı Dr. Necmi Odyakmaz, titizlikle yürütülen katma değerli projelerle SEDAŞ’ın kaliteli hizmet ve kesintisiz enerjiyi hedeflediğini belirterek, “Ülkemizin önemli sanayi kuruluşlarına ev sahipliği yapan Sakarya’nın en güncel ihtiyaçlarını araştırarak müşterilerin beklentilerini karşılayacak yatırım planımıza ara vermeden tüm gücümüzle devam ediyoruz. Kentimize hem istihdam olanakları hem ekonomik fayda yaratan tüm ilçelerimizde aynı anda kapsamlı bir çalışma yürütüyoruz. Yatırımlarımızla müşteri memnuniyetini günden güne artırarak, operasyonel faaliyetlerimizi daha da güçlendirmeyi hedefliyoruz” dedi.

SEDAŞ ekipleri, Sakarya genelinde yürüttüğü kapsamlı çalışmalarla 80 kilometreyi aşkın kablo-iletken çekimi ve 12 bin 500 adet direk montajını gerçekleştirdi. Yıl sonuna kadar kırsal kesimler de dahil olmak üzere ilave 26 adet beton köşk tipi trafo ve yaklaşık 163 adet direk tipi trafo tesisinin devreye alınması sağlanacak. Günün her saati görev başında olan ekipler, kentin tümünde şebeke yenileme, yeni alternatif şebeke tesisi, kapasite artışı ve hatlarda güvenlik mesafesi düzenlemesi gibi çalışmalara devam ediyor.

Elektrik hizmetinde sürekliliği sağlamayı ve kentte artan enerji talebini karşılamayı hedefleyen çalışmaların enerjili hatta yapılabilmesinin mümkün olmaması nedeniyle planlı kesintilere başvuruluyor. Müşterilerin elektrik ihtiyacını karşılamak adına zorunluluk taşıyan planlı kesintilerde, can ve mal güvenliğini koruyabilmek için hatlardaki enerji devre dışı bırakılarak önceden belirtilen süre çerçevesinde planlı elektrik kesintisi gerçekleştiriliyor. Bu sayede, yatırım ve bakım işlemlerinin emniyetli biçimde yapılabilirken, şebekelerde de teknik sürdürülebilirlik sağlanıyor.

Teknik ve dış etmenlerden kaynaklı kesintilerin önüne geçebilmek için yapılan çalışmalarda planlı kesinti yapılacak bölgelerin isimleri, 48 saat önceden SEDAŞ web sitesinden duyuruluyor. Ayrıca, müşteriler sistemde kayıtlı bulunan telefon numaralarına SMS gönderilerek bilgilendiriliyor.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, koalisyon ortağının nükleer santralleri açık tutma teklifini reddederek, “Nükleer enerji bitmiştir” dedi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, koalisyonun küçük ortaklarından birinin ülkenin kapalı nükleer santrallerini kullanma seçeneğini açık tutması yönündeki önerisini geri çevirdi. Hür Demokratlar’ın parlamento grubu, bu hafta “hala kullanıma uygun olan nükleer santrallerin sökülmesini durdurmak” istediğini belirten bir politika bildirisini onayladı. Deutschlandfunk radyosuna verdiği röportajda bu öneriyi reddettiğini belirten Scholz, “Nükleer enerji bitmiştir. Yeni nükleer santraller inşa etmek isteyenlerin 15 yıla ihtiyacı olacak ve her biri için 15-20 milyar Euro harcamak zorunda kalacaklar” dedi.

Almanya nisan ayında son üç nükleer reaktörünü de kapatarak 2011 yılında Japonya'da yaşanan Fukuşima nükleer reaktör felaketinin ardından geniş bir siyasi destek alan süreci tamamlamış oldu. Ancak ülkede Ukrayna'daki savaş nedeniyle enerji fiyatlarının artmasının ardından yeniden düşünülmesi gerektiğini savunanlar bulunuyor. Şansölye, “Nükleer enerji kullanımının sona ermesiyle birlikte sökümün de başladığı” ve atom enerjisi kullanımına yeniden başlanmasının yeni santraller inşa edilmesi anlamına geleceğini kaydetti. Scholz, Avrupa’nın en büyük ekonomisinin gelecekteki ihtiyaçlarını rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynakların kullanımını arttırarak karşılama planlarını vurguladı.

Kaynak: EURONEWS

ABD Enerji Bakanlığı, elektrikli araçlara geçişi destekleyecek toplam 15,5 milyar dolarlık finansman ve kredi paketini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, söz konusu kaynağa, elektrikli araçlara geçiş için mevcut fabrikaların yeniden düzenlenmesi kapsamında 2 milyar dolar tutarında hibe ve 10 milyar dolar tutarında kredinin sağlanmasının dahil olduğu belirtildi.

Bakanlık ayrıca, elektrikli araç bataryalarının ve diğer ülkelerden ithal edilen batarya bileşenlerinin yerli olarak üretimi için 3,5 milyar dolarlık fon sağlamaya yönelik niyetini açıkladı.

Niyet bildiriminin Enerji Bakanlığının büyüyen yerli sanayi ile imalat sektörü çalışanlarını nasıl destekleyeceğini özetlediği vurgulanan açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden’ın “Amerika’da Yatırım” gündeminin iddialı iklim hedeflerine ulaşmak için gerekli yerel tedarik zincirlerini oluşturarak ulusal güvenliği de artırdığı kaydedildi. Açıklamada ifadelerine yer verilen ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm, Başkan Biden’ın ülkeyi küresel üretim merkezi haline getirecek iş gücüne ve fabrikalara yatırım yaptığına dikkati çekti.

Kaynak: TEMİZENERJİ

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkede nükleer santral inşa edilip edilmemesi kararını vermek için referanduma gidileceğini açıkladı. Nükleer enerjinin geliştirilmesinin ülkede önemli ekonomik ve siyasi bir konu haline geldiğini belirten Cumhurbaşkanı Tokayev, “Ülkemizde bir nükleer enerji santrali inşa edilmesi fizibilitesi konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bir yandan, dünyanın en büyük uranyum üreticisi olan Kazakistan'ın kendi nükleer üretimine sahip olması gerekmektedir. Bazı uzmanlar küçük reaktörlü santrallerin inşa edilmesini destekliyor. Diğer yandan da birçok vatandaş ve bazı uzmanlar nükleer enerji santrallerinin güvenliği konusunda endişe duymaktadır. Semipalatinsk Nükleer Test Sahası'nın trajik mirası göz önüne alındığında bu anlaşılabilir bir durumdur” dedi.

Tokayev, bu konuda tartışmalara devam edilmesi gerektiğinin altını çizerek 2019 cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasında stratejik önem arz eden konulara ilişkin kararların referandum yoluyla alınacağı sözü verdiğini hatırlattı. Tokayev, nükleer enerji santralinin inşa edilip edilmemesi konusunun ülke geleceği için önemli olduğuna vurgu yaparak, “Bu nedenle bu konunun referanduma çıkarılmasını öneriyorum. Referandumun tarihi konusunda daha sonra karar vereceğiz” ifadelerini kullandı.

Kaynak: MİLLİYET

Bilim insanları astronotların Ay’da uzun süre boyunca bulunmasına imkan sağlayacak bir enerji kaynağı geliştirdi. NASA’nın Artemis Programı kapsamında 2030 civarında Ay’da bir üs kurulması hedefleniyor.

Galler’deki Bangor Üniversitesi’nden bilim insanları, üste yaşamı mümkün kılmak için haşhaş tohumu kadar küçük nükleer hücreler geliştirdi. Projede yer alan Prof. Simon Middlebrugh, bunun zorlu fakat eğlenceli bir süreç olduğunu söyledi. Üniversitenin Rolls Royce, İngiltere Uzay Ajansı ve ABD’deki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı ortaklığında geliştirdiği teknoloji, bütün nükleer enerji santralinin bir araba boyutunda olmasını sağlıyor.

Mars’a yolculukta da bir durak olarak kullanılabilecek Ay, modern teknolojiler için gerekli pek çok kaynağa sahip. Bu kaynakların yerinde kullanımı, oradan diğer gezegenlere gitmeyi daha kolay kılabilir. Prof. Middleburgh, önümüzdeki aylarda nükleer yakıtı her yönden testlere tabi tutacaklarını söyledi. Ay’da atmosfer olmadığı için hava sıcaklığı -248 dereceye kadar düşüyor. Üniversitenin geliştirdiği ve Trisofuel adlı nükleer yakıt, Rolls Royce’un üreteceği mikro nükleer santralde kullanılacak. Prof. Middleburgh, bu santralin bir rokete yüklenerek Ay’a götürülmesinin mümkün olduğunu söyledi.

Santralin uzay yolcuğundaki basınç, sarsıntı ve ivme etkilerinden nasıl etkileneceği, önümüzdeki süreçte yapılan testlerle anlaşılacak. Fakat Prof. Middleburgh, tasarımlarından umutlu.  Prof. Middleburgh, geliştirdikleri teknolojinin elektriği kesilen afet bölgelerinde de kullanılabileceğini söyledi.

Bangor Üniversitesi’nden başka bir ekip ise uzay roketleri için nükleer itki kaynakları geliştiriyor. Ekibin başındaki Dr. Phylis Makurunje, yeni sistemlerinin çok güçlü bir itki sağladığını ve mevcut teknolojilerle 9 aydan uzun olan Mars yolculuğunun böylece 6 aya ineceğini açıkladı.

Kaynak: BBC

AB’nin Elektrik için Fosil Yakıt Kullanımı Rekor Seviyede Düştü

Avrupa Birliği'nde fosil yakıtlardan elde edilen enerji 2023'ün ilk yarısında rekor düzeyde azaldı. 27 üye ülke, bu yılın ilk yarısında 2022'nin aynı dönemine kıyasla elektrik için yüzde 17 daha az fosil yakıt tüketti.

Temiz enerji düşünce kuruluşu Ember tarafından hazırlanan raporda, Ocak ve Haziran ayları arasında elektriğin sadece yüzde 33'ünün fosil yakıtlardan üretildiğini ve bunun AB'nin enerji karışımında şimdiye kadarki en düşük pay olduğunu ortaya koydu.

Güneş enerjisindeki büyüme yılın ilk yarısında da devam etti ve üretim 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 13 arttı. Ocak-Haziran’da 17 ülke yenilenebilir enerjiden rekor enerji payı üretti. Yunanistan ve Romanya ilk kez yüzde 50’yi geçerken, Danimarka ve Portekiz ise yüzde 75’i aştı.

Raporun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.