Yapay Zekâ ile Desteklenmiş Kapsamlı Trafo Verimlilik ve Analiz Platformu (TRAFORM 2. Faz)
Proje Yürütücüsü: Dicle Elektrik Dağıtım AŞ
Proje Paydaşı: Yeşilırmak- Meram– ADM Elektrik Dağıtım AŞ
Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayınlanan Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nda elektrik dağıtım şirketlerinin aksiyon alması beklenen ve EDAŞ’ları doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen 7 ana başlıktan birisi “trafolarda enerji verimliliği” olarak tanımlanmıştır. Ocak 2020 başvuru döneminde kabul edilen Elektrik Dağıtım Sektöründe Enerji Verimliliğinin Hasatı (HASAT 2. Faz) projesi kapsamında tamamlanan iş paketlerinden biri (İş Paketi 1) Trafolarda Enerji Verimliliği Platformu (TRAFORM)’dur. TRAFORM projesi 2022 yılı içinde başarılı şekilde tamamlanmıştır. Proje, Yüksek Öğretim Kurulu 2022 Üniversite-İş Dünyası İş Birliği Üstün Başarı Ödülü’ne layık görülmüştür.
TRAFORM verilerinin EDAŞ içerisinde farklı departmanlar arasında kullanılabilir hale getirilmesi, platformun ilk aşaması dışında kalan farklı uygulama alanlarının tespit edilmiş olması, dijital sistemler arası veri akışının sürekliliği gerekliliği ve yapay zeka destekli analiz modüllerinin fayda sağlama potansiyeli nedeniyle, projenin 2. aşamasının sürdürülerek geliştirilmesine karar verilmiştir.
TRAFORM, elektrik dağıtım şirketlerinin sahip oldukları trafoların verimlilik durumunu ve erişilebilir potansiyeli analiz etmek amacıyla geliştirilmiş bir yazılım uygulamasıdır. TRAFORM, elektrik dağıtım şirketlerinin sahip oldukları trafoların verimlilik durumunu ve ulaşılabilecek potansiyeli analiz etmek amacıyla geliştirilmiş bir yazılım uygulamasıdır. TRAFORM 2. faz projesinin temel amacı, 'Yapay Zekâ ile Desteklenmiş Trafo Verimlilik ve Analiz Platformu' oluşturarak, bu platform aracılığıyla proje paydaşı dağıtım şirketlerinin mevcut dijital altyapısını temel alarak, trafoların enerji verimliliğini izlemek ve analiz etmektir. Aynı zamanda trafoların en verimli şekilde işletilebileceği karar mekanizmalarını (varlık, coğrafi bölge veya şirket bazında verimlilik gibi) oluşturmak ve bu kararlar doğrultusunda birtakım alarm mekanizmaları ile varlıkların operasyonel verimliliğini artırmak ve iş akışını hızlandırmak amacıyla kolay raporlama sağlamaktır. Proje çıktıları, geniş coğrafyalarda faaliyet gösteren proje paydaşı şirketlerin işletme bölgelerinde öncelikli olarak dikkate alınması gereken trafoları belirlemelerine yardımcı olacaktır. Orta ve uzun vadede elektrik enerjisi tedarikinin sürekliliği ilkesine göre şebeke planlamasından sorumlu olan proje paydaşları, TRAFORM projesi sayesinde doğru varlık yatırımlarını seçme ve önceliklendirme konusunda kazanç elde edeceklerdir. Ayrıca, paket yenilenebilir enerji kapasitelerinin yanı sıra trafolara elektrikli araç şarj istasyonları gibi yeni teknolojilerin etkilerinin analizini içermektedir.
Genel olarak, TRAFORM 2. faz projesi, trafo sistemlerinin performansını ve güvenilirliğini artırmayı hedefleyen önemli bir girişimdir. Yapay zeka ve entegre dijital sistemler gibi ileri teknolojileri kullanarak, trafo sistemlerinin işleyişi hakkında değerli bilgiler sunacak ve iyileştirme alanlarını tanımlayacaktır. Ayrıca, deneysel çalışmalar tahminleri doğrulamak ve zorlu koşullarda trafo sistemlerini anlamak için önemli veriler sağlayacaktır. Bu proje başarılı bir şekilde hayata geçirildiğinde, trafo sistemleri daha verimli ve maliyet-etkin hale gelecek, aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarının ve elektrikli araç şarj istasyonlarının entegrasyonunu destekleyecektir. TRAFORM 2. faz projesi, yazılım geliştirme ve deneysel faaliyetlerden oluşan dört aşamayı içermektedir.